Dwars 237 augustus 2023

“Ouderen moeten zelf hun zorg gaan regelen”, dat is de boodschap van de minister van langdurige zorg Connie Helder. Zij wil dat in samenspraak met de familie een zorgplan wordt opgesteld om dit met elkaar op te lossen. Door vergrijzing wordt ouderenzorg onbetaalbaar en kan niet alles meer van de overheid worden verwacht is haar standpunt.
Samen staan we sterk
Dat hebben de bewoners van woongroepen al begrepen ver voordat de minister met deze waarschuwing kwam. De wens voor een “goede oude dag“ is bij deze vorm van seniorenhuisvesting in praktijk gebracht: een eigen appartement en het gebruik van een gemeenschappelijke ruimte.
Aan Shahnaz Shahbazi de drijvende kracht achter Stichting Andishe vragen wij hoe het haar is gelukt om Iraanse woongroepen van de grond te krijgen.

Stichting Andishe
Stichting Andishe is een stichting opgezet door Iraniërs voor Iraniërs in Nederland. De naam en stichting staan voor ruimdenkendheid. Andishe helpt met name Farsi sprekende Iraniërs om in de Nederlandse maatschappij hun weg te vinden. Daarbij wil het zo neutraal en sociaal mogelijk blijven zonder politiek of religieus oogmerk. Dat betekent wederzijds respect voor andere culturen en geloofsovertuigingen.
Twintig jaar geleden is vanuit de stichting de wens gegroeid om een woongroep voor Iraanse ouderen op te zetten. Dat is in 2021 gelukt. De woningcorporaties Stadgenoot en de Alliantie hebben ertoe bijgedragen om in Amsterdam-Noord op loop afstand van elkaar twee plekken toe te wijzen. Stadgenoot als eerste met twintig woningen en kort daarna volgde de Alliantie met twaalf woningen. Een eis van de woningcorporaties was binnen de stichting een aparte vereniging als rechtspersoon voor de woongroep op te richten met een eigen bestuur.

Lange adem
Wat komt daar allemaal bij kijken?
Een charismatische persoonlijkheid zoals Shahnaz, die de kar trekt, de visie deelt met anderen, een team vormt met gelijkgestemden en geleidelijk aan een netwerk opbouwt en goed weet te onderhandelen met verschillende externe partners zoals de gemeente, woningcorporaties etc.
Visie, doelgerichtheid, doorzettingsvermogen en sociale vaardigheden om de juiste mensen bij elkaar te brengen zijn daarbij van onschatbare waarde. Ook is  mensenkennis van belang voor een goede samenstelling van de woongroep om ruzies voor de zijn.
Dat komt van pas bij het opstellen van de lijst van namen van  toekomstige bewoners.
Met het vinden van een geschikte locatie is het doel bereikt.
Succesvol resultaat
We zijn nu twee jaar verder. Shahnaz is tevreden: voor 32 Iraanse huishoudens is  onderdak gevonden.
De gemeenschappelijke ruimte wordt met elkaar betaald en twee keer per week gebruikt voor ontspanning, samen eten, plezier maken, zang, dans, muziek en herinneringen ophalen.
Een keer per maand wordt  aandacht besteed aan een speciaal thema bijv. over  belastingen of gezondheid. Dan worden in Nederland werkende Iraanse specialisten uitgenodigd om informatie te geven.
De whatsapp-groep wordt gebruikt om elkaar op de hoogte te houden.
Als een appartement vrij komt wordt aan de hand van de wachtlijst gekeken wie in een moeilijke thuissituatie zit, de verhuizing naar de woongroep een uitkomst biedt en het hard nodig heeft. Het driekoppige bestuur draagt de kandidaat dan voor aan de woningcorporatie.
Op dit moment staan er 70 belangstellenden op de wachtlijst.
Voor haar inzet is Shahnaz op 26 april 2023 onderscheiden met een lintje uit handen van Burgemeester Halsema en benoemd tot lid in de Orde van Oranje Nassau.

De woongroep Lievevrouwenbedstro
Een van de oudste woongroepen in Amsterdam-Oost is de woongroep Lievevrouwebedstro voor alleenstaande vrouwen.
Deze bestaat nu 30 jaar en is te vinden in een flatgebouw aan de Woltera van Reesstraat achter het voormalige Burgerziekenhuis.
Waar komt de naam vandaan?
Over het ontstaan van de naam Lievevrouwebedstro vertelt de legende het volgende: Maria de dochter van de heilige Anna kon de slaap niet vatten. Niets hielp. De kleine Maria bleef wakker. Op een van haar wandelingen zag de bezorgde moeder plots een bedstro-plantje staan. Ze plukte de bloempjes. Na het drogen rook  het kruid zo heerlijk dat  Anna het onder het  matrasje van haar baby legde. Maria sliep vanaf die tijd als een roos. Als dank kreeg het plantje de naam”Lievevrouwebedstro“.
Om een woongroep te noemen naar een plant, waar je goed van slaapt, maakt nieuwsgierig.



Het tot stand komen van de  nieuwbouw aan de Woltera van Reesstraat  hangt nauw samen met de geschiedenis van het Burgerziekenhuis. Het is als klein ziekenhuis op die plek overbodig geworden en verhuist  in 1991  naar Almere onder de naam Flevoziekenhuis .
Het hoofdgebouw aan de Linnaeusstraat wordt stadsdeelkantoor (inmiddels hotel), maar wat te doen met de andere monumentale gebouwen en met de door sloop vrijgekomen ruimte achter het ziekenhuis?
Daartoe heeft de gemeente aan het toenmalige Gemeentelijk Woningbedrijf -het latere Ymere- gevraagd om een ontwerpteam samen te stellen met inspraakavonden om de buurt te informeren en bij de ontwikkeling van het project te betrekken.
Op initiatief van een groep actieve vrouwen werd een deel van het oude ziekenhuisgebouw bestemd voor bedrijfsruimten en woningen voor vrouwen, en kwam er ruimte beschikbaar voor een woongroep “alleenstaande vrouwen“  in de nieuwbouw aan de Woltera van Reesstraat.
De woongroep bestaat uit acht driekamerflats en een gezamenlijke ruimte waar men eenmaal in de twee weken met elkaar eet en ook andere dingen kan doen.
Ieder betaalt haar eigen huur plus 1/8 deel voor de huur van de gemeenschappelijke ruimte.
Een vooruitziende blik
Als we de zorg voor een gezonde en mooie oude dag afzetten tegen de woorden van Connie Helder dat de overheid daarbij niet altijd kan helpen zijn woongroepen als vorm van seniorenhuisvesting haar  in de tijd ver vooruit gegaan. Dat doen ze door met gelijkgestemden samen gelukkig oud te worden en voor elkaar in te staan. De gemeenschappelijke ruimte is dan de plaats voor ontmoeting en ontspanning.
Het concept van “samen staan we sterk” maar wel met een eigen woonruimte en in de nabijheid van zorg- en andere voorzieningen wordt nu van alle kanten omarmd.
Ook de “Lang leve thuisflats“ als seniorenhuisvesting is daar een voorbeeld van. In dat project zijn negen flatgebouwen in Amsterdam opgenomen voor een zo aantrekkelijk mogelijke ouderen huisvesting in samenwerking met de gemeente, woningcorporaties en de zorgaanbieders.