Dwars 235 mei 2023

Dagbesteding vanuit een ander perspectief. Zonder uitleg is niet te begrijpen, hoe ingewikkeld het in Amsterdam is georganiseerd. Een piramidevorm past hierbij het best als model. De basis bestaat uit dagbesteding met een vrije inloop, dan volgt dagbesteding, die betaald wordt vanuit de WMO [Wet Maatschappelijke Ondersteuning] en de top uit dagbesteding voor mensen, die  24-uur zorg in de nabijheid nodig hebben en betaald wordt vanuit de WLZ [Wet Langdurige Zorg]. Voor WMO en WLZ-voorzieningen is een indicatie nodig, die maar een jaar geldig is.


Ga maar aan  tafel zitten in het Oosterparkhuis om op je gemak alle informatie  in te zien.

Dagbesteding met vrije inloop
Als voorbeeld van een buurtvoorziening met een vrije inloop is het Oosterparkhuis in Amsterdam-Oost
Begin februari is  dit buurtcentrum na een langdurige verbouwing weer geopend en een aanwinst voor de buurt. Loop de buurtkamer even binnen voor een kopje koffie. Een mooie gelegenheid om aan de tafel vol nuttige informatie elkaar beter te leren kennen.
In het programmablad van het Oosterparkhuis staat een overzicht wat er te doen is, door wie georganiseerd, wat de kosten zijn, de tijden  en de spreekuren van het buurtteam en de Sociale Raadslieden [SRL]. Het draait voor een groot deel op  vrijwilligers en er is geen indicatie nodig om ergens aan mee te doen. Dynamo als welzijnsorganisatie is verantwoordelijk voor het beheer.

De rol van de buurtteams bij een WMO dagbesteding
De gemeente Amsterdam heeft vanaf januari de regie over de toewijzing dagbestedingen aan de buurteams overgedragen. Wanneer een Amsterdammer interesse heeft in dagbesteding zijn er twee mogelijkheden om zich hiervoor aan te melden of via het buurtteam of rechtstreeks bij de organisatie van de dagbesteding zelf. De verdere afstemming volgt dan later.
De buurtteammedewerker wordt wel regievoeder en besluit definitief of de indicatie wordt toegekend.
Over de regievoering van de buurtteams en samenwerking met de aanbieders over de toegang en evaluatie worden binnenkort afspraken gemaakt.  Casemanager dementie en dagbesteding
Over het belang van dagbesteding bij dementie hebben we met Renate van Os casemanager dementie bij Zorgorrganisatie Evean gesproken.
Zij vertelt dat het vinden van een passende dagbesteding de mantelzorgers  ontlast en de cliënt een zinvolle invulling van de dag geeft onder professionele begeleiding.
Zij  heeft de opleiding Casemanagment dementie gevolgd aan de In Holland Academie.
Bij het meldpunt casemanagers dementie Amsterdam-Oost komen de meeste aanvragen binnen via de huisarts of Praktijk Ondersteuner Huisarts [POH], of  geriaters, omdat de diagnose dementie moet zijn vast gesteld.
Wat doet een casemanager dementie
Een casemanager is een onafhankelijke en vaste begeleider voor mensen met dementie én hun naasten. Een casemanager informeert, begeleidt, denkt mee, adviseert en regelt zorg. Zo helpt de casemanager om te gaan met de ziekte en met de gevolgen ervan in het dagelijks leven: psycho-educatie. Naast proces-begeleiding zijn het ondersteunen van de mantelzorgers en het coördineren van de zorg de  belangrijkste taken als regisseur. Het uitgangspunt is om de klant zolang mogelijk de eigen regie te laten houden. Zij stelt een “ecogram” op waarop te zien is op welke mantelzorg kan worden terug gevallen.
De aanbieder van dagbesteding moet ook voor vervoer zorgen. Voor kleinere aanbieders kan dat een probleem zijn.
Bij het vorderen van  dementie komt een moment dat een WLZ-indicatie moet worden aangevraagd als de cliënt 24 -uurs zorg in de nabijheid nodig heeft.
Voor een aantal dagbestedingen zal dat weinig gevolgen hebben, omdat mensen met zowel WMO of  WLZ indicatie deelnemen, zolang ze maar zelfredzaam genoeg zijn en zelfstandig naar het toilet kunnen gaan. Sommige organisaties hebben geen contract met de WLZ en kunnen bij een WLZ-indicatie geen zorg meer leveren. Dan moet dit door een andere zorgorganisatie worden overgenomen die wel een contract heeft. Vanuit de WMO wordt geen eigen bijdrage gevraagd ook niet voor het vervoer. Dat geldt wel voor voorzieningen, die vanuit de WLZ worden betaald. De hoogte van de bijdrage is inkomensafhankelijk. Bij een goed pensioen kan het bedrag flink oplopen.

Dagcentrum Kramat
ZGAO is met negen locaties een belangrijke aanbieder van dagbestedingen in Amsterdam -Oost. Het aanbod is breed en er kunnen mensen met allerlei verschillende culturele achtergronden en ook psychische beperkingen naar toe. De inloop geeft mensen de mogelijkheid om een tijdje te komen zonder indicatie, zodat de toegang zo laagdrempelig mogelijk is en gekeken wordt naar de meest geschikte groep. Zowel mensen met indicaties vanuit de WMO, WLZ of een PGB [Persoons Gebonden Budget] kunnen er terecht.
We hebben een bezoekje gebracht bij Dagcentrum Kramat, waar de bewoners van de nabij gelegen Flevoflats en de buurtbewoners uit Oost van harte welkom zijn.
Jelly Tahapary is een van de begeleiders en vertelt dat ouderen met een WLZ indicatie van harte welkom zijn, zolang ze nog thuis wonen en niet in het verpleeghuis -het Flevohuis- aan de overkant van het dagcentrum wonen.
Na  de intake wordt gemiddeld drie dagen de tijd genomen om te wennen: Voelt de cliënt zich thuis in de groep van gemiddeld 14 andere bezoekers en is  er voldoende aansluiting?
De naam van contactpersoon -vaak een familielid-  is bekend en speelt een rol bij de onderlinge communicatie. Bij signalen dat het niet goed gaat kan contactpersoon als nodig de huisarts of de casemanager dementie inschakelen. Jelly ziet hen als  eerste schakel voor het verdere beloop.
Vanuit de WMO komen de cliënten gemiddeld twee hele dagen of op maandag en donderdag of op de dinsdag en vrijdag van 10.00 tot 14.00, afhankelijk van het vervoer.
De bewoners uit de buurt blijven een uurtje langer. Cliënten met een WLZ- indicatie komen vaak op woensdag een extra dag.
Het dagcentrum is ruim en overzichtelijk van opzet voor de verschillende activiteiten.
Aan volgende activiteiten valt te denken: creatieve activiteiten, handwerken, met elkaar spelletjes doen, bingo, bewegen, muziek luisteren en liedjes zingen. Samen een taart bakken of een soepje maken kan ook. Soms komt een artiest om de sfeer luister bij te zetten en wordt er zelfs gedanst.
Voor de lunch bestaat de keuze uit een warme maaltijd. De kosten daarvan zijn 4,50 en wordt kant en klaar bezorgd door Distrivers, een cateringbedrijf. 
Voor mensen met dementie en voor mensen, voor wie vervoer noodzakelijk is regelt ZGAO het vervoer en wordt begeleiding geboden.
Ook nu komt de kennis van  sociale kaart in het gesprek naar voren om ouderen op weg te helpen naar belangrijke voorzieningen in de buurt.

Belangrijke punten uit ons gesprek:

  • de huisartsen en casemanagers dementie zijn eerste schakel in deze zorgprocessen.
  • de kennis van de sociale kaart is noodzakelijk.
  • De Buurtteams hebben er een zware administratieve taak bijgekregen; De indicaties zijn maar een jaar geldig.